Mühür kimdeyse SÜLEYMAN ODUR

[tarıkziyad]

Süleyman (A.S)
Hz. SÜLEYMAN (A.S) 1
Hz. Süleyman (a,s)'ın Kur'an'da Zikredilmesi: 1
Hz. Süleyman (a.s)'in Soyu: 1
Hz.Süleymân (a.s)'ın (Adaletli) Hüküm Vermesi: 2
Hz. Süleyman (a.s)'m Beytü'l-Makdisi Yaptırması: 3
Yüce Allah'ın Hz. Süleyman (a.s)'a Verdiği Nimetler: 4
Hz. Süleyman (a.s)'ın, Sebe' Kraliçesi Belki s İle Olan Kıssası: 9
Hz. Süleyman (a.s)'ın İmtihan Edilmesi: 13
Hz. Süleyman (a.s)'m Ölümü: 14

Hz. SÜLEYMAN (A.S)

"Cinlerden, insanlardan ve kuşlardan oluşmuş orduları Süleyman'ın hizmetine
toplandı; hepsi bir arada (onun tara*fından) düzenli olarak sevk ediliyordu."
(Nemi: 27/17)

Hz. Süleyman (a,s)'ın Kur'an'da Zikredilmesi:

Hz. Süleyman (a.s)'ın ismi, Kur'ân-ı Kerîm'de; Bakara, Nisa, En'âm, Enbiyâ,
Nemi, Sebe' ve Sâd Surelerinin 16 ye*rinde geçmektedir.[1]
Hz. Süleyman (a.s), İsrail oğulları peygamberlerindendir. Allah, ona,
peygamberlik ve hükümdarlık vermiştir. Bu iki . özellik kendisinde de babası Hz.
Dâvud (a.s)'da da bulunuyor*du.
Hükümranlığı ve ülkesi geniş, saltanatı güçlü idi. Allah, ondan sonra hiç
kimseye bu kadar büyük saltanat vermemiştir. Çünkü Allah, Hz. Süleyman (a.s)'in
(bununla ilgili yaptığı) duayı kabul edip ondan sonra hiçbir kimseye vermediği
bu bü*yük hükümranlık ve saltanatı Sâdece ona vermiştir. Nitekim Yüce Allah, bu
olayı şöyle anlatmaktadır:
"Süleyman: 'Rabbim! Beni bağışla. Bana, benden sonra hiç kimsenin ulaşamayacağı
bir hükümranlık ver. Şüphesiz Sen, daima bağışta bulunansın ' dedi. Bunun
üzerine Biz de, (ona istediği yere onun emriyle kolayca giden rüzgarı, bina
kuran ve dalgıçlık yapan şeytanları ve demir halkalarla bağlı diğer yaratıkları
onun emrine verdik. 'İşte Bizim bağışımız budur, ister ver, ister tut
hesapsızdır' dedik. [2]

Hz. Süleyman (a.s)'in Soyu:

Hz. Süleyman (a.s)'m soyu; Süleyman b. Dâvud b. İşâ b. Uveyd. şeklinde olup Hz.
Ya'kûb'un oğlu Yehûzâ'nm soyun*dan gelmektedir.
Sonuç olarak ise, soyu, Hz. İbrahim (a.s)'a dayanmaktadır.
Ehli kitap, Hz. Süleyman (a.s)'m soyunu uzunca bir şekil*de nakledip onun,
"büyük bir hikmet sahibi bir kimse olduğu*nu" söylerler. İşte bundan dolayıdır
ki, ona, "Süleyman Hakîm" derler. Kesinlikle "Peygamber" lakabını takmazlar.[3]

Hz.Süleymân (a.s)'ın (Adaletli) Hüküm Vermesi:

Hz. Dâvud (a.s), oğlu Süleyman'a; kendisinin yerine hü*kümdar olmasını vasiyet
etti.
Hz. Dâvud (a.s) ölünce, Hz. Süleyman (a.s) 12 yaşında hükümdar oldu.
İbnü'1-Esîr ise, "el-Kânıil" adlı eserinde; Hz. Süleyman (a.s)'in, 13
yaşındayken hükümdarlığa geçtiğini kaydetmektedir.[4]
Hz. Süleyman (a.s); yaşının küçük olmasına rağmen üstün akıl ve zeka sahibi
birisi idi. Organizasyonu ve yönelimi güzeldi. Çünkü Allah, ona, daha küçükken
bile hüküm verme ve güzel yargılama kabiliyeti vermişti. Kur'ân-ı Kerîm, onun bu
üstün özellik ve zekasının bir kısmından bahsetmektedir. Bu olay, babası Hz.
Davud'a bir fetva sorulması sırasında gerçek*leşmiştir. Bu olay hakkında; babası
başka bir şekilde ve Hz. Süleyman ise bir başka şekilde cevap verdi. Fakat Hz.
Süley*man'ın cevabı, hakkı daha iyi ihtiva ediyor ve doğruya daha yakın idi.
Yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmak*tadır:
"Bir zaman Dâvud ve Süleyman, bir ekin konusunda hü*küm veriyorlardı: Bir grup
insanın koyun sürüsü, geceleyin başıboş bir vaziyette bu ekin (tarlasının) içine
dağılıp (ekine) zarar vermişti. Biz, onların (bu konuda verdikleri) hükmü gö*rüp
bilmekte idik. (Fetvayı) bu (şekilde vermeyi) Süleyman'a Biz bildirdik. Çünkü
Biz, Davud'a ve Süleyman'a, hüküm (peygamberlik, hükümdarlık) ve ilim verdik."
Yüce Allah'ın, "(Fetvayı) bu (şekilde vermeyi) Süley*man'a Biz bildirdik"
ifadesi; Süleyman'ın verdiği hükmün, daha doğru olduğunu gösterir.
"Çünkü Biz, Davud'a ve Süleyman'a, 'hüküm' (adaletli hüküm verme kabiliyeti =
hükümranlık) ve 'ilim' verdik[5] ifa*desi ise; onların her ikisinin de, Allah
tarafından bahşedilmiş hüküm ve ilim sahibi olduklarını gösterir.
Tefsirciler, bu olayı detaylı bir şekilde şöyle anlatmakta*dırlar: Bir adamın
koyunları bir gece vakti bir kavmin ekin tar*lasına girip orada bulunan ekinleri
yemişler ve ekinleri yok etmişler. Davalı taraf, Süleyman'ında orada olduğu bir
sırada Dâvud peygambere gelip olayı olduğu gibi ona anlatmışlar. Bunun üzerine
Dâvud Peygamber, koyunları, geceleyin telef edilen ekinin yerine tarla sahibine
verilmesine karar verdi. O
sırada 11 yaşında olan Süleyman Peygamber bu kararın dışın*da şöyle bir karar
belirtmiş:
"Koyunları, ekin sahibine ver. Onların sütlerinden, yavru*larından ve
yünlerinden faydalansınlar. Ekin tarlasını da, ko*yun sahibine ver. Eski haline
gelinceye kadar onu ıslah edip düzeltsin.[6]
Bu karar, her iki taraf içinde daha iyi idi. Çünkü bunun sonucunda; koyun
sahibi, koyunlarına sahip olacak ve tarla sahibi de, tarlasına sahip olacaktı.
Yine Hz. Süleyman'ın hüküm ve karar vermedeki görüşü*nün doğruluğu ile ilgili
Buhârî ile Müslim'de, Resulullah (s.a.v)'in şöyle buyurduğu rivayet
edilmektedir:
"(Dâvud Peygamber döneminde) iki kadın vardı. Bunların iki de oğlu vardı. Bir
kurt gelerek birinin oğlunu götürdü. Bü*yük olan kadın, küçük olana:
- 'Kurt senin çocuğunu götürdü' dedi. Küçük olan kadın ise:
- 'Hayır, senin oğlunu götürdü' dedi. Aralarında anlaşa*mayınca, Dâvud
peygambere başvurdular. Dâvud Peygamber, çocuğun büyük kadına ait olduğuna karar
verdi.[7] Bunun üze*rine bu iki kadın, (daha iyi bir sonuç almak için) Süleyman
peygamberin yanına gittiler. Süleyman Peygamber (onların davalarını dinledikten
sonra):
- 'Bana bir bıçak getirin, çocuğu ikiye bölüp aranızda bö*lüştüreceğim' dedi.
Küçük olan kadın:
- 'Yapma. Allah aşkına, çocuk onun olsun' dedi.
Bunun üzerine Süleyman Peygamber, çocuğu, küçük ka*dına verdi.[8]
Bu olay, doğru ve hile yolunu ortaya çıkarmadaki açık üs*lubu göstermektedir:
Hz. Dâvud (a.s), büyük kadının delili, küçüğünkinden da*ha güçlü olduğu için
büyük kadın lehine karar vermişti. Çünkü büyük kadın, kendi açısından hakkı
açığa çıkarmada bazı ka*nıtları olduğunu ortaya çıkarıyor. Hz. Süleyman (a.s)
ise hak sahibini ortaya çıkarmada mükemmel bir yöntem tutuyor. Çünkü bu iki
kadın, olayı (çözüme kavuşturması için) Hz. Sü*leyman'a geldiklerinde, onlara:
"Bana bir bıçak getirin, çocuğu ikiye bölüp aranızda bö*lüştüreceğim1' demişti.
Bunun üzerine büyük kadın, gafletin*den ve aptallığından susmuştu. Küçük kadın
ise annelik şefka*tinden ve merhametinden dolayı hiç düşünmeden:
"Yapma. Allah aşkına, çocuk onun olsun" demişti. Bunun üzerine Hz. Süleyman,
çocuğun onun olduğu üe ilgili olumlu kanaat elde edip çocuk hakkındaki hükmü
küçük kadın lehine vermişti. Çünkü Hz. Süleyman, kadının çocuğa olan şefkati
sebebiyle çocuğun kadına ait olduğunu anlayıp küçük kadın lehine karar
vermişti.[9]

Hz. Süleyman (a.s)'m Beytü'l-Makdisi Yaptırması:

Hz. Süleyman (a.s), babası Hz. Davud'un vasiyetini yerine getirmek için,
hükümdarlığının dördüncü yılında Beytü'l-Makdisi inşa etmeye başladı.[10] Bu
hususta çok mal harcadı.
Binayı yedi yılda bitirdi. Kudüs şehrinin etrafına surlar yaptır*dı.
Rivayet edildiğine göre; "Süleyman Peygamber, Beytü'l-Makdis'i inşa etme işini
bitirince, Yüce Allah'tan üç şey iste*di. Bunların ikisini ona verdi. Bunlar:
1. (Allah'tan,) kendi hükmü gibi doğru ve isabetli) hüküm verebileceği bir güç
istedi. Allah'ta, bunu yalnızca ona verdi.
2. (Yine Allah'tan,) kendisinden sonra hiçbir kimseye na*sip olmayacak bir
hükümranlık vermesini istedi. Allah'ta, bu*nu yalnızca ona verdi.
3. Mescidin yapımını tamamladıktan sonra mescidine ge*lip de sadece namaz
kılmak için hareket eden bir kulu, anne*sinden yeni doğmuş gibi günahsız olarak
oradan çıkarmasını istedi. (Fakat Allah, bunu, ona vermedi.)"[11]
îbn Kesîr, bu rivayeti aktardıktan sonra şöyle der:
"(Peygamber Efendimiz:} 'İşte Cenab-ı Allah'ın, bunu bize vermiş olacağını ümit
ederiz' buyurdu."
Hz. Süleyman (a.s) Beytü'l-Makdis'in inşaatını bitirince, "hükümdarlık sarayını"
yaptı.
Tarihçiler derki: Hz. Süleyman (a.s), bu hükümdarlık sa*rayını 13 yılda
tamamladı. Ayrıca "kurban kesme yeri" yaptır*dı. Çünkü Hz. Süleyman (a.s),
"onarım ve bayındırlık" işlerine çok büyük önem verirdi. (Bunun yanı sıra
birde,) "deniz filo*suna" sahipti.
Tarihçiler derki: Hz. Süleyman (a.s), Hindistan'dan kendi*sine altın, gümüş ve
ticaret eşyası getiren "bir gemiye" sahipti. Savaş için "at" besleyip
hazırlamaya da özel bir titizlik göste*riyordu. Onun şeriatında kadınların
sayısı ile ilgili bir sınırla*ma olmadığından ipekli sırmalı çok sayıda hanımı
vardı.
Resulullah (s.a.v)'in bu konu ile ilgili olarak şöyle buyur*duğu rivayet
edilmiştir:
"Dâvud oğlu Süleyman şöyle dedi: Ben bu gece 100 ha*nımımla ilişkide
bulunacağım. Onlardan her biri, bir erkek ço*cuk doğuracaktır. O çocuklar, Allah
yolunda kılıçla cihad ede*ceklerdir. Fakat bunu söylerken 'inşallah' demedi. O
gece 100 hammıyla ilişkide bulundu. Onlardan hiç biri çocuk doğurma*dı. Sadece
içlerinden birisi, yarım bir insan doğurdu."
Resulullah (s.a.v.) buyurdu ki: "Eğer 'inşallah' deseydi, hanımlarından her
biri, Allah yolunda kılıçla savaşacak bir er*kek çocuk doğururdu.[12]

Yüce Allah'ın Hz. Süleyman (a.s)'a Verdiği Nimetler:

Cenab-ı Allah, Hz. Süleyman (a.s)'a, büyük nimetler ve meziyetler sundu. Bunu
da, onu, büyüklüğe ve şerefliliğe bir ad olması için ve yüce bir hükümdar
görüntüsü vermek için yapmıştı. Çünkü Yüce Allah, ona, büyük imkanlar bahşetmek
suretiyle ona dünya ve ahiret üstünlükleri sağlamıştır. İşte Yü*ce Allah'ın, Hz.
Süleyman (a.s)'a bahşettiği bazı nimetler şun*lardır:
Birincisi: Yüce Allah, Hz. Süleyman (a.s)'a, peygamber*lik verdiği gibi onu,
babasının saltanatına ve hükümdarlığına mirasçı kılması.
Böylece Hz. Süleyman (a.s), hem Peygamber ve hem de hükümdar olup iki şerefi bir
arada toplamıştır. Yüce Allah'ta bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman, Davud'a (hem peygamberlik, hem ilim ve hem de hükümdarlık bakımından)
mirasçı oldu. "[13]
İbn tCesîr bu konu ile ilgili olarak ise şöyle der: "Yani Hz. Süleyman,
peygamberlik ve hükümdarlık bakımından Hz. Davud'a mirasçı oldu. Buradaki
mirasçılıktan kasıt, mal bakı*mından olan mirasçılık değildir. Çünkü Hz.
Davud'un, Hz. Süleyman'dan başka oğullan da vardı. Durum böyle olunca, Hz.
Davud'un malı, sadece Hz. Süleyman'a miras olarak kala*cak değildi. Ayrıca sahîh
hadiste sabit olduğuna göre Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
'Biz peygamberler topluluğu, miras bırakmayız. Bıraktık-larımız olursa da, o
sadakadır. [14]
Doğru konuşan ve.sözü tasdik edilen Peygamber Efendi*miz, (burada)
peygamberlerin mallarının miras olarak bırakıl*mayacağını haber vermektedir.
"Bilakis onların bıraktıkları mallar, kendilerinden sonra yoksullara ve ihtiyaç
sahiplerine sadaka olarak verilir. [15]
İkincisi: Allah'ın, Hz. Süleyman (a.s)'a, kuş dili ile diğer hayvanların
lisanlarını[16] öğretmesi.
Böylece Hz. Süleyman (a.s), kuşların ve hayvanların ko*nuşmalarını, diğer
insanların anlamadığı bir şekilde anlardı. Hüdhüd, karınca ve diğer hayvanlarla
konuştuğu gibi bazen diğer hayvanlarla da konuşurdu.
İbn Asâkir'in şöyle söylediği rivayet edilmiştir: "Süley*man Peygamber, yoldan
geçerken erkek bir serçenin, dişi bir serçenin etrafında dolanmakta olduğunu
gördü. Yanında bulu*nanlara:
- 'Bu erkek serçenin ne dediğini biliyor musunuz?' diye sordu. Etrafındakiler:
- 'Ey Allah'ın peygamberi! Ne diyor?' diye karşılık verdi*ler. Süleyman
Peygamber:
- 'Erkek serçe, dişi serçeyi istiyor ve ona: 'Benimle evle*nirsen, seni, Şam'da
dilediğin eve yerleştiririm' diyor. Çünkü Şam'ın evleri, güzel taşlarla inşa
edilmiştir. Oralara herkes giremez. Ancak bir dişi ile evlenmek isteyen her
erkek, mutla*ka yalan söyler.[17]
Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman, Davud'a (hem. peygamberlik, hem ilim ve hem de hükümdarlık
bakımından) mirasçı oldu. Dedi ki: 'Ey insan*lar! Bize, kuşların dili öğretildi.
Ve bize, her şeyden (bolca bir pay) verildi. İşte bu, açık bir lüiuftur."[18]
Yine Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:
"(Süleyman 'm cinlerden, insanlardan ve kuşlardan oluşan ordusu) karınca
vadisine geldikleri zaman bir karınca: 'Ey karıncalar! Yuvalarınıza girin ki,
Süleyman ve orduları far*kında olmayarak sizi ezmesinler' dedi. (Süleyman,)
karıncanın bu sözüne gülümsedi....."[19]
Üçüncüsü: Yüce Allah'ın, Hz. Süleyman (a.s)'a, daha kü*çük yaşta Adaletle
hükmetmeyi vermesi.
Buna; daha önce de naklettiğimiz, Kur'ân-ı Kerîm'in, "(Fetvayı) bu (şekilde
vermeyi) Süleyman'a Biz bildirdik" (Enbiyâ: 21/79) şeklinde hakkında hüküm
verdiğini ikrar ettiği olay ile daha öncede geçtiği üzere bir kurdun iki kadının
biri*sinin çocuğunu alıp götürmesi hakkında verdiği hüküm ile ilgi*li olay delil
teşkil etmektedü".
Dördüncüsü: Yüce Allah'ın, rüzgarı Hz. Süleyman (a.s)'m emri altına vermesi.
Rüzgarı, dünyanın hangi tarafına isterse o tarafa estiriyor ve böylece kısa
zamanda uzak mesafeleri kat ediyordu. Nite*kim Yüce Allah bu konu ile ilgili
olarak şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman 'a, sabah gidişi bir aylık mesafe ve akşam dö-nüsü de bir aylık mesafe
olan rüzgarı emrine verdik. "[20]
Ayetin anlamı şöyledir: Hz. Süleyman, bu rüzgar ile sa*bahtan öğleye kadar bir
aylık mesafeyi kat ediyor ve öğleden akşama kadar ise bir aylık mesafeyi kat
ediyordu. Böylece de bir günde iki aylık mesafe kat ediyordu.
Hasan el- Basri derki: "Süleyman Peygamber sabahleyin Şam'dan hareket eder,
öğleye doğru İstahr denilen yere konak*lar. Orada öğle yemeğini yerdi. Akşama
doğru oradan dönerek Kabil'de gecelerdi. Şam ile îstahr arası, bir aylık
mesafedir. Yine İstahr ile Kabil arası da bir aylık mesafedir."
İbn Kesîr bu konu ile ilgili olarak şöyle der: "Hz. Süley*man'ın, tahtadan
yapılma (çok büyük) bir tahtırevanı ( ya da uçan halısı) vardı. İstediği bütün
köşkleri, çadırları, mallan, atlan, develeri, (insanlardan ve cinlerden oluşmuş)
Adamları, bunların dışında hayvanları ve kuşları ona yükleyebiliyordu. Bir
yolculuğa çıkmak istediğinde, (yukarıda sayılan şeyleri ona yükler ve) rüzgar da
onu (alıp istenilen yere) götürürdü."
Derim ki: Bu, o kadar garip ve acayip bir şey olmayıp Al*lah'ın kudretinin
yanında çok basit bir şeydir. Kaldı ki bugün insanlar, uzak memleketlere jet
uçağıyla gidebilmektedir. Bir beldeden diğer uzak bir beldeye hızlı bir şekilde
yol alabil*mektedir. Bunun bir benzeri olarak; Allah'ın, rüzgarı, bir vası*ta
olarak peygamberi Hz. Süleyman (a.s)'a vermesi, inkar edilemez. Çünkü rüzgarın
Hz. Süleyman'ın emri altına veril*mesi olayı, Hz. Süleyman (a.s)'a mahsus kılman
mucizelerden sadece biridir.
Üstad Neccâr, "Kasasu'l-Enbiyâ" adlı kitabında tahtırevan (uçan halı) olayını
kabul etmemektedir. Halbuki Allah'ın kud*reti, nice garip ve acayip şeyleri
meydana getirdiğine göre bu*nu inkar etmeye hiç de gerek yoktur. Biz,
-Kur'an'mda belirt*tiği- rüzgarın, Hz. Süleyman'ın, emriyle uzak mesafeleri kısa
zamanda yol aldığına inanırız. Ama rüzgar, tahtırevanı nasıl alıp götürür?
Tahtırevanla köşkleri nasıl taşır? Atları nasıl gö*türür? Bu konuları Allah'a
bırakır, Kur'an'in bu konuda anlattıklarını nakletmekle yetiniriz. Zira Yüce
Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman'a, fırtınayı (boyun eğdirmiştik. Bu fırtına) Sü*leyman'ın emriyle,
içinde bereketler yarattığımız vere akıp gi-derdi. 'Biz, her şeyi (yapmasını)'
biliriz. "[21]
Biz, Üstad Neccâr'da dahil, mucizeleri ve acayip olaylan kabul ederiz. Fakat
biz, bu konuda ölçülü davranmalıyız ve aşırıya kaçmamalıyız. Belki de Üstad
Neccâr'in, bu tahtırevan meselesini kabul etmemeye sevk eden şey; bazı
hikayecilerin bu tahtırevanı acayip ve garip bir biçimde anlatması veya bazı
tefsircilerin de bu tahtırevanın özellikleri hakkında anlatılanla*ra dayanmadaki
aşırılıkları olabilir.
Beşincisi: Yüce Allah'ın, cinleri ve şeytanları Hz. Süley*man (a.s)'m emri
altına vermesi.
Bunlar, H. Süleyman (a.s)'a, mücevherler ve kıymetli mercanlar çıkarmak için
denizlere dalıyorlar ve insanoğlunun gücünün yetemeyeceği; yüksek gökdelenler,
büyük saraylar, yerinden oynatılamayan sağlam kazanlar, havuzlara benzer büyük
çanaklar vb. işler yapıyorlardı. Nitekim Yüce Allah bu konu ile ilgili olarak
şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman 'a, sabah gidişi bir aylık mesafe ve akşam dö*nüşü de bir aylık mesafe
olan rüzgarı (emrine verdik.) Yine Süleyman için, erimiş bahri da kaynağından
sel gibi akıttık. Rabbinin izniyle cinlerden bir kısmı, Süleyman 'in önünde
çalı*şırdı. Onlardan kim, emrimizden sapsa, ona, alevli azabı (attı*rırdık.
Onlar, Süleyman 'a; kalelerden, heykellerden, havuzlar kadar (geniş)
leğenlerden, yerinden oynamayan sağlam kazan*lardan ne dilerse yaparları. Ey
Dâvud ailesi! Şükredin. Çünkü (verdiğim nimetlere karşı) şükreden azdır. "[22]
Yüce Allah, Hz. Süleyman (a.s)'ı, bütün şeytanların üzeri*ne otorite yapması
sebebiyle; Hz. Süleyman (a.s.,) onlardan dilediğini zor işlerde çalıştırıyor ve
insanlara kötülük yapmala*rını engellemek için de onlardan dilediğini zincirlere
bağlıyordu. Nitekim Yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"(Süleyman için) bina kuran ve (denizlerden mücevherler ile değe.rli süs
eşyaları çıkarmak için) dalgıçlık yaparı şeytan*ları ve demir zincirlere bağlı
diğerlerini (onun emrine verdik)-[23]
Bu özellik, Hz. Süleyman'dan başka hiçbir peygambere verilmemiştir. İşte bu;
büyüklüğün zirvesi ve dün ya daki hü*kümdarların otorite ile hükümranlıklarının
son noktasıdır. Bu sebepledir ki, hükümdarlardan hiç birisi Hz. Süleyman'ın
elde ettiği mertebeye ulaşamamıştır.
(Hz. Süleyman'ın bu özelliği ile ilgili olarak) İmam Buharı, Sahîh'inde
Resulullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
"Geçen gece cinlerden bir ifrit, namazımı bozmak için karşıma çıktı. Allah'ta
bana imkan verip onu yakaladım ve he*pinizin onu görmesi için caminin
direklerinden birine bağla*mak istedim. Hemen o anda kardeşim Süleyman
(Peygam*berin: 'Ey Rabbim! Beni bağışla. Bana, benden sonra hiç kimsenin
ulaşamayacağı bir hükümranlık ver." (Sâd: 38/35) şeklindeki duasını hatırladım.
Bu sebeple de onu (orada) kö*pek kovar gibi bırakıverdim."[24]
Altıncısı: Yüce Allah'ın, Hz. Süleyman için, erimiş bakın, kaynağından sel gibi
akıtması.
Bakır, Hz. Süleyman için, suyun fişkırdığı gibi özel bir kaynaktan erimiş olarak
fışkırıyordu. Hz. Süleyman ise onu dilediği şekilde kullanıyordu. Nitekim Yüce
Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"Süleyman için, erimiş bakın da kaynağından sel gibi akıttık. "[25] İşte bu,
Hz. Süleyman 'a özgü bir özellikti.
Nitekim Allah, babası Davud'a da demiri yumuşatmıştı. Bu sebeple de demiri,
ateşe ve çekice gerek duymadan elinde hamur gibi istediği şekle sokabiliyordu.
Bununla ilgili olarak ise Allah şöyle buyurmaktadır:
"Davud'a da demiri yumuşattık."[26]
Abdullah ibn Abbas'ın anlattığına göre; (ayette geçen) "el-Kıtr" (Erimiş bakır)
kelimesi, "en-Nuhâs" (Bakır) anlamında*dır. Bu erimiş bakır kaynağı,
Yemen'dedir. Bu kaynağı, Cenab-ı Allah, Hz. Süleyman için (yerden) fışkırttı.
Bunun
üzerine Hz. Süleyman, bu erimiş bakırı kaynağından alıp bina*lar ve başka şeyler
yapmada kullanıyordu.[27]
Bazı alimler der ki: "Belki de bu erimiş bakır kaynağı, volkanik ülkededir."
Yedincisi: Hz. Süleyman (a.s)'m; insanlardan, cinlerden ve kuşlardan oluşmuş bir
ordusunun bulunması.
Hz. Süleyman (a.s), onların yapacağı işleri düzenler ve iş*lerini ayarlardı. Bir
sefere çıkacağı zaman, onlar, toplu bir me*rasim alayı şeklinde onunla birlikte
çıkarlardı. Askerler ve gö*revliler, her taraftan olacak şekilde Hz. Süleyman'ı
bir halka içerisine alıp insanlar ve cinler, onunla birlikte yürürlerdi. Kuşlar
ise, kanatlarıyla Hz. Süleyman'ı sıcaktan koruyorlardı.
Bu ordu birlikleri içerisinde her gruba ait liderler ve baş*kanlar vardı. Onlar,
ihtişamlı günlerde ve askeri törenlerde orduyu harekete geçirirlerdi. Gözler,
bunun bir benzerini daha görmemişti...
Kur'ân-ı Kerîm, bize; Hz. Süleyman'ın, bu ordusuyla bir sefere çıktığı esnada
bir karınca vadisinden geçerken bir karın*canın arkadaşlarıyla konuşması ve Hz.
Süleyman'ın ise bu ka*rıncanın konuşması ve arkadaşlarını (Süleyman'ın
ordusundan korunmak için yuvalarına kaçmaları şeklinde yaptığı) uyarışını
anlayıp bu konuşmadan dolayı tebessüm etmesi ve Allah'ın, kendisine bol bir
şekilde bu büyük nimeti vermesi sebebiyle O'na şükretmesi ve bu nimete karşı
yaptığı teşekkürü yerine getirebilmeyi Rabbinden istemesi ile ilgili olayı bize
anlatmış*tır. Yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"Cinlerden, insanlardan ve kuşlardan oluşmuş orduları, Süleyman 'in hizmetine
toplandı. Hepsi bir arada (onun etra*fında) düzenli olarak sevk ediliyorlardı.
Nihayet karınca vadi*sine geldikleri vakit, bir karınca: 'Ey karıncalar!
Yuvalarınıza girin. Yoksa Süleyman ve ordusu farkına varmadan sizi ezme*sin'
dedi. (Süleyman) karıncanın bu sözüne gülümseyerek: 'Ey Rabbim! Bana ve
ana-babama verdiğin nimete şükretmemi ve hoşnut olacağın iyi iş yapmamı gönlüme
getir. Rahmetinle, beni, Salih kulların arasına kat' dedi.[28]
İbn Kesîr derki: "Ayeti kerimenin bağlamından anlaşıldığı üzere; Hz.
Süleyman'ın, alay kıtası içerisinde ata binili oldu*ğuna ve -bazılarının da
iddia ettiği gibi- tahtırevan üzerinde olmadığına, eğer tahtırevan üzerinde
olsaydı karıncaya ondan bir zarar gelmeyecekti. Çünkü tahtırevan üzerinde
ihtiyaç duy*duğu askerler, atlar, develer, yükler, çadırlar, davarlar ve bütün
bunların üzerinde kuşlar vardı. Nitekim Allah, izin verirse bu konuyu ileride
açıklayacağız.[29]
Özetle; Hz. Süleyman (a.s), ayeti kerimede sözü edilen ka*rıncanın, kendisiyle
ve ordusuyla ilgili; ayaklar altında kalıp ezilmemeleri için arkadaşlarına,
yuvalarına girmelerini söyle*mesi ve sonrada "Yoksa Süleyman ve ordusu farkına
varma*dan sizi ezmesin" (Nemi: 27/17) şeklinde hem Hz. Süley*man'ın şahsma ve
hem de iyi ordusuna karşı anlayışlı ve say*gılı olduğunu gösterir İşte bu; ayeti
kerimede sözü edilen ka*rıncanın, Hz. Süleyman ile ordusuna karşı saygılı
olduğuna ve iyi kimseler ile kötü kimseleri ayırt etmesine bir delil değil
midir?
Süddi'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Süleyman Pey*gamber zamanında
insanlara kıtlık geldi. Bunun üzerine Sü*leyman Peygamber, halka, yağmur duasına
çıkmaları için emir verdi. Halkta yağmur duasına çıktı. Yolda giderken, bir
karın*canın, ayaklan üzerine dikilip ellerini açarak:
- 'Allahım! Ben, Senin yaratıklarından biriyim. Biz, Senin lütfuna muhtacız"
şeklinde dua ettiğini gördüler. Bunun üzeri*ne Süleyman Peygamber, (etrafinda
bulunanlara):
- 'Haydi geri dönün. Şu karıncanın yüzü suyu hürmetine üzerinize yağmur
yağacak' dedi.[30]

Hz. Süleyman (a.s)'ın, Sebe' Kraliçesi Belki s İle Olan Kıssası:

Kur'ân-ı Kerîm, bize, Sebe' kraliçesiyle aralarında geçen kıssayı anlatmıştır.
Bu kıssadan; hükümdarlar ve büyük kimseler için ince bir anlam olduğu,
hükümranlığının Beytü'l-Makdis'ten Yemen sınırlarına kadar geniş olup
hükümdarların ve kralların ona boyun eğdiğini, hükümdarlığını İslama davet aracı
olarak kul*landığını; hiçbir kafir hükümdar, zorba kral ve güçlü bir sultan
bırakmaksızın hepsini Allah'ın dinine girmeye davet ettiğini, bunlardan her kim
de bu daveti kabul etmemişse ona karşı kı*lıcı güzel bir hakem olarak
kullandığını, böylece Allah'ın di*nini dünyanın her bölgesine ve her yanma
yaydığını bildirme yer almaktadır.
Ordusunun; insanlardan, cinlerden ile kuşlardan oluştuğu*nu, bunlardan her
birinin ayrı bir görevi olduğunu ve bunların hepsinin, orduların hükümdarlarına
yaptığı gibi, Hz. Süley*man'ın yanında her an hazır olduklarını ve nöbet
tuttuklarını daha önce belirtmiştik.
Abdullah ibn Abbas'm belirttiği üzere; Hüdhüd kuşunun görevi de, sefer esnasında
ıssız çöllerde ve yerin altında (Hz. Süleyman ve ordusu suya ihtiyaç, duydukları
zaman onlar için) su arayıp bulmaktı. Bu sebeple (Allah'ın ona verdiği bir güç
sayesinde) bu gibi yerlere gider ve onlar için su var mıdır? di*ye bakmırdı.[31]
Hz. Süleyman, bir gün kuşları teftiş etti. Hüdhüd kuşunu göremedi. Hüdhüd'ün
yerinde olmamasını, bir suç saydı. Bu kayboluşunun sebebi ile ilgili geçerli bir
mazeret getirmediği taktirde onu keseceğini, ya da ona azab edeceğini söyledi.
Hüdhüd çıkıp gelince, ona, kaybolup gidişinin nedenini sordu. Hüdhüd ise;
Yemen'in Sebe' beldesinde olduğunu, orada Bel-kıs adında bir kraliçe olduğunu,
bu kraliçenin orada bulunan halka hükmettiğini, kendisinin çeşitli mücevherlerle
süslü bü*yük bir tahtının olduğunu, kraliçenin ve ahalisinin Allah'ı bı*rakıp
güneşe tapan ve secde eden putperest bir topluluk oldu*ğunu ve bu büyük
memleketin durumu ile içerisinde Allah'ı bırakıp inkarcı putperest olan
topluluklar ile ilgili haberleri anlattı.
Hz. Süleyman (a,s), bu habere şaşırdı. Çünkü dün ya da Allah'tan başkasına tapan
nasıl bulunabilirdi? Hüdhüd'ün, doğru mu yoksa yalan mı söylediğini anlamak için
onu dene*mek istedi. Bunun için kraliçe Belkıs'a götürmesi için ona bir mektup
verdi.
Hüdhüd mektubu Yemen'e götürüp Beîkıs'ın yatağının üzerine bıraktı. Mektupta;
Belkıs'ı Allah'a ve peygamberine itaat etme ve Hz. Süleyman'ın hükümranlığı ile
otoritesine karşı baş eğip kabullenme ve boyun eğme yer almaktaydı.
Kraliçe mektubu alıp açtı. İçerisinde şu yazılı idi:
"Bu mektup, Süleyman'dandır. Bismillahirrahmanirrahim (Rahman ve Rahim Allah'ın
adıyla başlamaktadır). 'Bana kar*şı baş kaldırmayın. Teslimiyet göstererek bana
gelin' diye (yazmaktadır).[32]
Kraliçe, mektuba tek başına cevap vermek istemedi. Dev*let adamlarını,
vezirlerini ve danışmanlarını toplayıp onlara mektubun mahiyetini ve içerisinde
sert bir üslubun yer aldığını bildirdi. Bunun üzerine içlerinde üstünlük
duyguları kabarıp kraliçeye:
"Biz, güçlü ve kuvvetli kimseleriz. Zorlu savaş erleriyiz. Emir ise senindir.
Artık ne emredeceğini düşün taşın" dediler.[33]
Kraliçe Belkıs, zeki ve akıllı bir kimse olup meseleyi akıl*lıca düşündü.
Adamlarının güç ve üstünlükleri ile ilgili söyle*diklerine aldanmadı. Onlara:
- "Hükümdarlar, bir memlekete girdikleri zaman orasını harap ederler" dedi.
Yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:
"Kraliçe: 'Hükümdarlar bir memlekete girdiler mi, orayı perişan ederler ve
halkının ileri gelenlerini hakir hale getirir*ler. Herhalde onlar da böyle
yapacaklardır' dedi. [34]
Onlara başka bir görüş sundu. Çünkü ansızın karşısına çı*kan bu meseleyi çözmeye
daha yakın bir yol bulmuştu. Bu da, Süleyman'a, hediye gönderecek, böylece ona
yaltaklanacak, bu hediye nedeniyle isteğinden vazgeçip vazgeçmediğini öğ*renmiş
olacak, bu hediyeyi de zeki adamlarıyla gönderip Sü*leyman'ın kuvvetleri
hakkında bilgi edinmiş olacak ve oradan gelecek haberler ışığında ne yapması
gerektiğine karar vere*cekti.
Üstad Abdulvahhab en-Neccâr "Kasasu'I-Enbiyâ" adlı kitabında bu konu ile ilgili
olarak şöyle der:
"Açıktır ki; Belkıs, elçileri aracılığıyla, haksız yere tehdit mektubu gönderen
ve kendisine tereddütsüz bir şekilde boyun eğerek gelmesini isteyen bu
hükümdarın durumunu öğrenmek için hediye göndermek istemektedir... Daha sonra
elçiler, Belkıs'a; Süleyman'ın gerçek yönü, emri altındaki askeri kuvvet*ler ve
onun emrine boyun eğmediği taktirde ona karşı hile yo*luyla üstün gelmesinin
mümkün olmadığı ile ilgili bol bilgiler*le döndüler. Böylece Belkıs, elde
edeceği kanıta göre davrana*caktı. Hatta bir iş yapmak istediğinde, sonuçlarını
araştırdıktan sonra o işi yapardı.
Elçiler, Süleyman (a.s)'a hediye ile gelince, Hz. Süley*man, hediyeyi kabul
etmeyip onlara; kendisinin güzel bir du*rumda olduğunu, servetinin; kraliçenin
ve ahalisininkinden daha çok olduğu ve bu sebeple de getirdiği mallara ihtiyacı
olmadığını söyledi. Ayrıca kraliçe ve halk, yapılan daveti ka*bul etmedikleri
taktirde ordularını, onların şehirlerine gönde*receğini, onların ise buna
güçlerinin yetmeyeceğini, aşağılık ve hakir bir şekilde şehirlerinden
çıkarılacağını belirtti.[35]
Elçiler kraliçeye geri dönüp geldiler. Ona; Süleyman'ın hükümranlığının
büyüklüğü, ordusunun çokluğu ve kuvvetinin fazlalığı ile ilgili gördüklerini
anlattılar. Ayrıca gönderilen he*diyeyi kabul etmediğini, dostluk kurmak
istemediğini ve muh*teşem ordusuyla bu ülkelere saldırmaya kararlı olduğunu
bil*dirdiler. Bunun üzerine kraliçe, teslim olmaya ve boyun eğme*ye karar verdi.
Yol hazırlıklarını yaptırıp bir grup adamıyla birlikte Süleyman' a gitmek üzere
yola çıktı...
Yüce Allah bu kıssanın tamamını şöyle anlatmaktadır.
"(Süleyman) kuşları gözden geçirdikten sonra: 'Hüdhüd'ü niçin göremiyorum? Yoksa
kayıplara mı karıştı? Ya bana (ma*zeretini gösteren) apaçık bir delil getirecek
ya da mutlaka onu şiddetli bir azaba uğratacağım ya da boğazlayacağım' dedi. Çok
geçmeden(Hüdhüd) gelip: 'Ben, senin bilmediğin bir şeyi öğrendim. Sebe 'den sana
çok doğru (ve önemli) bir haber ge*tirdim. Gerçekten, onlara (Sebe 'lilere)
hükümdarlık eden, kendisine her türlü imkan verilmiş ve büyük bir tahta sahip
olan bir kadınla karşılaştım. Onun ve kavminin, Allah'ı bıra*kıp güneşe secde
ettiklerini gördüm. Şeytan, kendilerine yap*tıklarını süslü göstermiş de onları
doğru yoldan ah koymuş. Bunun için hidayete giremiyorlar. Göklerde ve yerde
gizleneni açığa çıkaran, gizlediğiniz ve açıkladığınızı bilen Allah 'a sec*de
etmezler. (Halbuki) O, çok büyük arşın sahibi Allah'tan başka tapılacak yoktur'
dedi. (Süleyman, Hüdhüd'e) 'Doğru mu söyledin, yoksa yalancılardan mısın?
bakacağım. Şu mek*tubu götür, onu kendilerine ver. Sonra onlardan biraz çekil de
ne sonuca varacaklarına bak' dedi. (Süleyman'ın mektubunu alan Sebe kraliçesi
'Beyler, ulular! Bana çok önemli bir mektup bırakıldı' dedi. Mektup, Süleyman
'dandır.
Bismillahirrahmanirrahim (Rahman ve Rahim Allah'ın adıyla başlamaktadır). 'Bana
karşı baş kaldırmayın. Teslimi*yet göstererek bana gelin' diye (yazmaktadır),
(Kraliçe devam*la 'Beyler, ulular! Bu işimde bana bir fikir verin. (Bilirsiniz
ki) siz yanımda olmadan hiçbir işi kestirip atmam' dedi. On*lar: 'Biz, güçlü ve
kuvvetli kimseleriz. Zorlu savaş erleriyiz. Emir ise senindir. Artık ne
emredeceğini düşün taşın' diye ce*vap verdiler. Kraliçe: 'Hükümdarlar bir
memlekete girdiler mi, orayı perişan ederler ve halkının ileri gelenlerini hakir
ha*le getirirler. Herhalde onlar da böyle yapacaklardır. Ben (şimdi) onlara bir
hediye göndereyim de, bakayım elçiler ne (gibi bir sonuç) ile dönecekler' dedi.
(Elçiler, Süleyman'a he*diye ile) gelince, Süleyman, onlara: 'Siz bana mal ile
yardım mı etmek istiyorsunuz? Allah 'm bana verdiği, size verdiğinden daha
iyidir. Ama siz, hediyenizle böbürlenirsiniz- (Ey elçiler!) Onlara var (söyle).
İyi bilsinler ki, kendilerine asla karşı ko*yamayacakları ordularla gelir.
Onları, muhakkak surette hor ve hakir halde oradan çıkarırız' dedi. [36]
Hz. Süleyman, Sebe' kraliçesinin, kendisini ziyarete gel*diğini öğrenince,
ülkesinin merkezinde camdan yapılma büyük bir köşk yaptırdı. (Köşkün giriş
kısmında Belkıs'in) geçeceği yere su döktürmüş, suyun üzerini de camla
kapatmıştı. Üzeri camla kapatılan bu giriş kısmının altındaki suya, balık ile
diğer su hayvanlarını yerleştirmişti. Camla kaplı havuzu görenlere derin bir su
imajı veriyordu...
Daha sonra Hz. Süleyman, kendi tahtında oturdu. Belkıs köşke girince, yolu
üzerinde su olduğunu düşünerek eteğini yukarı doğru çekti. Süleyman, ona:
- 'Bu, camdan yapılmış şeffaf bir zemindir' dedi.
İşte bu, Yemenliler için bir benzeri daha görülmemiş mu*azzam bir şeydi.
Hz. Süleyman, Belkıs'a; egemenliğinin ve saltanatının de*lillerini ortaya koymak
ve rüyalarda dahi göremediğini bizzat gözleriyle görmesini sağlamak istedi... Bu
da; kraliçenin güzel tahtını, bu köşkte onun üzerinde oturmasını sağlamak için
tah*tını getirmesiydi. Bunun için askerlerine, Belkıs'ın tahtını kendisine
getirecek güçlü bir kimseyi söylemelerini emretti. Bunun üzerine cinlerden bir
ifrit seçildi. Bu ifrit, Hz. Süley*man'a, yarım günü geçmeyecek kadar kısa bir
zamanda tahtı getirmeye gücünün yeteceğini bildirdi.
Orada velayetiyle meşhur, ilim ve iman sahibi bir kimse,, Hz. Süleyman 'a:
"Gözünü açıp kapamadan, ben, sana onu getiririm" dedi. (Nemi: 27/40) Bir de
baktı ki taht, yanı başın*da hazır bir vaziyette duruyordu. Tefsircilerin
kaydettiğine göre; bu zat, Âsaf b. Barhiyâ'dır. O, Hz. Süleyman'ın teyzesinin
oğludur. Velayet ve doğru sözlü bir kimsedir. Bu da, onun ke-rametindendir.
Kerametler ise, Allah'ın veli kullar için sabittir. Bu tür kerametleri, ancak
kibirli kimseler kabul etmez.
(Üstad el-Lukkânî) "Cevhere'Me denilir ki: "Velilerin ke*rameti, sabittir. Kim
velilerin kerametini inkar ederse, sözünü fırlatıp at."
Bazı tefsirciler de, Belkıs'ın tahtını getirenin, bizzat Hz. Süleyman olduğunu
ve tahtı taşıma işinin, Hz. Süleyman için bir mucize olduğunu ileri sürenler
vardır. Fakat İbn Kesîr ile Süheyli, bu görüşü kabul etmeyip şöyle demişlerdir:
"Bu, ger*çekten garip bir görüştür. Çünkü sözün akışı, bu görüşü
doğru*lamaktadır.[37]
Hz. Süleyman, Belkıs'ın uyanıklılığını ve kavrayış dere*cesini ölçmek için
(maiyetindekilere,) tahtın bazı yerlerini de*ğiştirmelerini emretti. Belkıs
(tahtın önüne) gelince, taht, dış görünüşü garip bir şekilde değişmiş olarak
getirilip tahtı Bel*kıs'a takdim edilip ona:
"Bu, senin tahtın mıdır?' diye soruldu. Bunun üzerine Belkıs:
"Tıpkı o" diye cevap verdi.
Bu; Belkıs'ın, çok akıllı ve derin kavrayışlı bir kimse ol*duğunu
göstermektedir. Çünkü Belkıs, tahtını, Yemen'de kapı*lar ardına kilitlediği için
ve hiçbir kimsenin acayip bir şekilde buraya alıp getireceği aklına gelmediği
için bu tahtın kendi tahtı olduğunu uzak gördü.
Belkıs, bu parlak delilleri ve harikulade olayları görünce, müslüman oldu ve
kavmi ile birlikte bulundukları sapıklıktan da sıyrıldı. Peşi sıra da: "Rabbiml
Ben gerçekten (Seni bırakıp güneşe tapmakla) kendime yazık etmişim, Süleyman 'in
maiyetinde alenilerin Rabbi Allah'a teslim oldum', dedi." (Nemi: 27/44)
Yüce Allah bu kıssanın tamamını şöyle anlatmaktadır:
"(Sonra Süleyman, maiye tinde kilere 'Ey ulular! Onlar teslimiyet gösterip
bana gelmeden önce, hanginiz o kraliçenin tahtını bana getirebilir?' dedi.
Cinlerden bir ifrit: 'Sen maka*mından kalkmadan ben onu sana getiririm.
Gerçekten bu işe gücüm ve güvenim var' dedi. Kitap'tan ilmi olan bir kimse ise:
'Gözünü açıp kapamadan ben onu sana getiririm' dedi. (Sü*leyman, kraliçenin)
tahtını yanı başına yerleşivermiş görünce, (Süleyman): 'Bu, şükür mü edeceğim?
Yoksa nankörlük mü edeceğim? diye beni denemek üzere Rabbimin (gösterdiği)
lütfundandır. Şükreden ancak kendisi için şükretmiş olur. Nankörlük edene
gelince, o bilsin ki, Rabbim, müstağnidir ve çok kerem sahibidir' dedi.
(Devamla 'Onun tahtını bilemeye*ceği bir şekle sokup getirin bakalım
tanıyabilecek mi? Yoksa tanımayanlardan mı olacak?' dedi. Kraliçe gelince:
'Senin tahtın da böyle mi?' dendi. O da: 'Tıpkı ol Zaten bize daha' önce bilgi
verilmiş ve biz teslimiyet göstermiştik. Belkıs 'ı, Al*lah 'tan başka taptığı
şeyler ( o zamana kadar tevhid dinine girmekten) alıkoymuştu. Çünkü kendisi,
inkarcı bir kavimden*di. Ona: 'Köşke gir!' dendi. Kraliçe onu görünce, derin bir
su sandı ve eteğini çekti. Süleyman: 'Bu, billurdan yapılmış şeffaf bir
zemindir' dedi. Kraliçe de: 'Rabbim! Ben gerçekten (Seni bırakıp güneşe
tapmakla) kendime yazık etmişim. Süleyman 'in maiyetinde alemlerin Rabbi Allah'a
teslim oldum' dedi. [38]

Hz. Süleyman (a.s)'ın İmtihan Edilmesi:

Zayıf rivayetlere ve İsrâili hikayelere hevesli bazı kimse*ler, Hz. Süleyman'ın
imtihan edilmesi meselesini acayip bir şekle sokmuşlardır. Kur'ân-ı Kerîm bu
meseleye şöyle işaret etmektedir:
"Andolsun ki Biz, Süleyman'ı imtihan ettik; tahtının üstü*ne bir ceset
bırakıverdik. Sonra o, yine eski haline döndü.[39]
Bazı hurafeciler de hakkında Yüce Allah'ın hiçbir şey in*dirmediği Hz,
Süleyman'ın yüzüğünü anlattılar. Hz. Süley*man, bu yüzüğü parmağına takarmış ve
bunu da cinler ile ifrit*lerde bilirmiş. Bir gün yüzük denize düşmüş. Bu sebeple
de Hz. Süleyman, hükümdarlığını kaybetmiş. Şeytan da Süley*man'ın yerine gelip
onun hükümdarlık tahtına oturmuş... Ve daha bir çok risalet ile nübüvvete ters
ve akıl ile naklin kabul etmediği batıl şeyler.
Bu tür hikayeleri; İbn Kesîr, Fahreddîn er-Râzî, Beyzavi gibi araştırmacı
alimler ile daha bir çok saygın alimler kabul etmemişlerdir.
İbn Kesîr bu konu ile ilgili olarak şöyle der: "Bazı tefsirci-ler, bir grup
Selef topluluğundan bununla ilgili bir çok rivayet*ler nakletmişlerdir. Fakat bu
hikayelerin çoğunu ya da hepsini, İsrâiliyattan almışlardır. Bu rivayetlerin
çoğunda ise, güçlü bir münkerlik vardır.[40]
Ayeti kerimede sözü edilen imtihan ile, Hz. Süleyman'ın bedeninde meydana gelen
bir imtihan kastedilebilir. Çünkü Hz. Süleyman, şiddetli bir hastalığa yakalanıp
zayıflamış ve kuru kemik haine dönmüştü. Öyle ki hastalığının şiddetinden
tahtının üzerinde ruhu alınmış bir beden gibi kalmış. Sonra iyileşip eski
sağlıklı haline dönmüştür... Bu, Fahreddîn er-Râzî'nin, naklettiği bir çok
görüşlerden tercih ettiği görüştür.
ya da imtihandan kasıt; Hz. Süleyman'ın, "Ben bu gece 100 hanımımla ilişkide
bulunacağım. Onlardan her biri, bir erkek çocuk doğuracaktır. O çocuklar, Allah
yolunda kılıçla cihad edeceklerdir. Fakat bunu söylerken 'inşallah' demedi. O
gece 100 hanımıyla ilişkide bulundu. Onlardan hiç biri çocuk doğurmadı. Sadece
içlerinden birisi, yarım bir insan doğurdu. (Kadın çocuğu doğurdu ve çocuğu
getirip) Hz, Süleyman'ın tahtının üzerine bıraktı. Hz. Süleyman, bu çocuğu
görünce, hatasını anlayıp Allah'a tevbe etti" sözü olabilir... Bu hadis, daha
önce geçmiş olup Sahîh kitaplarda rivayet edilmiştir. Beyzavi, Nesefî ve daha
birçokları ise bu görüşü benimsemişlerdir.
Bütün bunlara rağmen yüzük kıssası hakkında gelen riva*yetlerin hepsi, batıl ve
iftiradır.
Çünkü Nesefî (rh.a) bu konuyla ilgili olarak şöyle der: "Yüzük olayı ve Şeytan
ile putperestlerin Hz. Süleyman'ın tahtına oturması ile ilgili rivayet
edilenlere gelince, bunların hepsi, Yahudilerin batıl haberlerindendir."[41]

Hz. Süleyman (a.s)'m Ölümü:

Hz. Süleyman (a.s), 52 yıl yaşadı. İbn İshâk'm naklettiği tercih edilen görüşe
göre, hükümdarlıkta 40 yıl kaldı. Sonra da öldü.
Hz. Süleyman (a.s)'m ölümü, garip bir şekilde gerçekleş*miştir. Çünkü insanlar
ve cinler, ölümünden bir yıl geçtikten sonra ancak onun öldüğünü anlayabildiler.
Ancak dayandığı bastonu bir kurtçuk kemirip (bastonun aşınması üzerine) yere
yuvarlandıktan sonra onun öldüğünü fark ettiler. Zira Hz. Sü*leyman,
Beytü'l-Makdis'e girip orada bastonuna dayanarak ölmüştü.
İbn Kesir, Vehb b. Münebbih'in şöyle dediğini rivayet et*miştir: "Süleyman
Peygamber, ölüm meleğine:
- 'Ruhumu teslim alacağın zaman bana önceden bildir' dedi. Ölüm meleği,
Süleyman peygambere gelip:
- 'Ey Süleyman! Senin canını almakla emrolundum' dedi. Bunun üzerine Şeytanları
çağırıp kendisi için kapısı olan bil*lurdan bir köşk yaptılar. Süleyman
Peygamber, köşkün içerisi*ne girip namaza durdu ve bastonuna dayandı. Ölüm
meleği, Süleyman peygamberin yanma girip ruhunu, bastonuna dayalı bir şekilde
teslim aldı. Cinler ise onun sağ olduğunu düşünerek önünde çalışıyorlardı.
Allah'ın gönderdiği bir kurtçuk, dayan*dığı bastonunu kemirmeye başladı.
Bastonun içi boşalınca, Süleyman yere düştü. Cinler bunu görünce, dağılıp
gittiler. Cinlerin gaybı bilmediği ise, "Eğer cinler gaybı bilselerdi, o küçük
düşürücü azab içinde kalmazlardı. " (Sebe': 34/14) ayeti kerimesinde
belirtilmektedir.[42]
Yüce Allah bu kıssayı şöyle anlatmaktadır:
"(Süleyman'ın) ölümüne hükmettiğimiz zaman, onun öl*düğünü, ancak bastonunu
yiyen bir ağaç kurdu gösterdi. Bu suretle yere kapanıp yıkılınca, öldüğü
anlaşıldı. Eğer cinler gaybı bilselerdi, o küçük düşürücü azab içinde
kalmazlardı. [43]
Burada hoş bir işaret var ki, oda; cinlerin, gaybı bildikleri*ni insanlara
vehmettiriyorlardı. Halbuki Hz. Süleyman ölünce, onlar onun öldüğünü fark
etmediler bile. Üstelik de Hz. Sü*leyman'ın yüklediği zor işlerde çalışmaya
devam ediyorlardı. Bu da; onların, gaybı bildikleri şeklindeki iddialarını
yalanla*maktadır.
Hz. Süleyman (a.s), Beytü'l-Makdis'e gömülmüştür.[44]





[1] Bununla ilgili olarak b.k.z: Bakara: 2/102, 102; Nisa, 4/163; Errâm: 6/84;
Enbi*yâ: 21/78, 79. 81; Nemi: 27/15, 16, 17, 18, 30, 36, 44; Sebe': 34/12; Sâd:
38/30, 34 Hz. Süleyman (a.s)'ın kıssası ise şu sürelerde geçmektedir: Bakara:
2/102-103; Enbiyâ: 21/78-82; Nemi: 27/15-44; Sebe': 34/12-34; Sâd: 3S/30-40 (ç)
[2] Sâd: 38/35-39
Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 638-639.
[3] Neccâr, Kasasu’l-Kur’an, s. 318
Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 639.
[4] Îbnü'1-Esîr ise, el-Kâmil, 1/228-229 (ç)
[5] Enbiya: 21/78-79
[6] Bununla ilgili olarak b.k.z: tbn Kesîr, Tefsr, 3/186-187; Nesefî Tefsir
3/85-86
[7] Alimler, Hz. Davud'un, çocuğu, büyük kadına vermesi hususunda şu görüşleri
Hen sürmüşlerdir:
1- Çocuk, büyük kadına benziyor olabilir.
2- O zamanın şeriatm-da büyük olanları tercih hükmü olabilir.
3- Çocuk, büyük kadının kucağında «elmis olduğundan dolayı olabilir.

[8] Buhari, Enbiya 40; Müslim, Akdiye 20 (1720); İbnu’l-Esir, el-Camiu’l-usul,
8/520.
[9] Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 639-642.
[10] îbn Kesîr'in de belirttiği üzere; Mescidi Aksa'yı İlk defa inşa edip
yaptıran kişi-Hz. Süleyman olmayıp Hz. Ya'kûb (a.s)'dır. Çünkü Hz. Ya'kûb
(a.s)'ın kıssasında da geçtiği üzere, Mescidi Aksa'yı İlk yapan kişi, Hz. Ya'kûb
(a.s)'dır. Hz. Sülgmân'm Mescidi Aksa üe ilgili yaptığı şey, sadece onarma ve
yenileme faaliyetinde bultn maktan ibarettir. Çünkü bir hadisi şerifte Ebu Zerr
el-Gıiarî, Resululah (s.a.v)'e: "Ey Allah'ın Resulü! Yeryüzünde ilk inşa edilen
Mcscid, hangisidir?" diye sordu. Resululah (s.a.v):
- "Mescidi Haramdır" buyurdu. Ebu Zerr:
- "Ondan sonra hangisidir?" diye tekrar sordu. Resululah (s.a.v)'de:
- "Beytül-Makdistir" diye cevap verdi. Ebu Zerr tekrar:
- "Bu iki mescid arasında ne kadar bir zaman geçmiştir?" diye sordu. Resululah
(s.av) de:
- "40 yıl" diye cevap verdi. (Buhari, Müslim, Nesai, îbn Mace)
O halde Mescidi Haram'i ilk inşa eden kişi, Hz. İbrâhîm (a.s) olmaktadır. Çünkü
Mescidi Haram'm, Hz. İbrâhîm (a.s)'dan Önce yapıldığı ile ilgili rivayetler,
asılsızdır. Ayrıca Ku'an-ı Kerim ayetleri de, Mescidi Haram'ın, Hz. İbrâhîm
(a.s) tarafından yapıldığını ifade etmektedir.
O halde tarihi açıdan Hz. Süleyman ile Hz. İbrâhîm arasında 1000 yıldan iâzla
bir zaman dilimi vardır. Bundan dolayı da Hz. Süleyman'm, BeytÜ'lMakdis
Mesci*dini, ilk defa yapması ilgili tarihi rivayetler, yukarıda geçen hadise
ters düşmekt-dir.
Buna göre Beytül-Makdis Mescidinin, ilk defa Hz. Ya'kûb tarafından yaptı*rıldığı
ile ilgili rivayet, doğruluk bakımından daha ağır basmaktadır. Çünkü Hz.'
ibrâhîm ile Hz. Ya'kûb arasında yaklaşık olarak 40 yıl kadar bir zaman dilimi
vi-dır. Ki bu da, en doğru olandır, (ç)
[11] Nesâî, Mesacid 6; İbn Mâce, İkame 196; Müsned: 2/176
[12] Buhârî, Nikah 119; Müslim, Eyman 22, 24; Nesâl, Eyman 43; Tirmizî, Nüzur 7.
Bazı rivayetlerde ise "Geceleyin 90 hanımımla ilişki de bulunaoğım" ifadesi
geçmektedir. Bununla ilgili olarak ise b.k.z: İbrü'1-Esir, el-Camiu'I-Usul,
11/665 (Bazı rivayetlerde, Hz. Süleyman'ın, yukarıdaki arzusınu 60, 70, 90, 100,
hatta 700 ve 1000 hanımı için kullandığına dair ifadeler var. Bu rra-yetler, en
hızlı bir şekilde olsa dahi bir gece de bu kadar kadını dolaşmanın imkansız
oluşu ve "İnşallah" demenin çocukların doğumunu engellemesi gibi ifadelerden
ötürü eleştirilere uğramıştır. Her nekadar bu kadar bir kadm bir
gecede dolaşılması "mucize" ile açıklanmak istenmişse de, yine de kabule şayan
bulunmamıştır. Bununla ilgili olarak b.k.z: Doç. Dr. Abdullah Aydemir, a.g.e. s.
188-189; İbn Kesir, Tarih, 2/29-30; Abdulvehhab en-Neccar, a.g.e, s. 33i) (ç)
Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 642-644.
[13] Neml: 27/16.
[14] Buharı, Meğazi 14, 38; Müslim, Cihad 51, 52; Ebu Dâvud, İmara I9 (ç)
[15] İbn Kesîr, el-Bidâye, 2/218
[16] Buna, "Ve bize, her şeyden (bolca bir pay) verildi." (Nemi: 27/16) ayeti
delil olarak gösterilmiştir, (ç)
[17] İbn Kesîr, el-Bidâye ve'n-Nihâye, 2/19
[18] Neml: 27/16
[19] Neml: 27/18
[20] Sebe': 34/12
[21] Enbiyâ: 21/81
[22] Sebe’: 34/12-13
[23] Sâd: 38/37-38
[24] Buhârî, Enbiyâ 40, Salât 75; Müslim, Mesâcid (541); Müsned: 2/298
[25] Sebe': 34/12
[26] Sebe': 34/10 (Merhum Mevdudi, Hz. Davud'a demirin yumuşatılması ile ilgili
olarak şöyle der: "Bu gerçek, arkeolojik ve tarihi araştırmalarla da
desteklenrnekfc-dir. Çünkü bu araştırmalara goie, Demir Devri,'MÖ. 1200 ile 1000
yıllan arasında başlamıştır. Bu da, Hz. Davud'un yaşadığı dönemdir. İlk önce
Suriye ve Anadt-lu'da M.Ö. 2000-1200 yılları arasında yaşayan Hititler, demiri
eritip şekil vermek için bir metod icat etmişler. Fakat bunu diğff insanlardan
gizlemişler. Bu nedenle de demir, yaygm bir kullanıma geçmemiştir. Daha sonra
Filistinliler de demiri kş-fetmiş, fakat onlarda bunu bir sır olarak
saklamışlardı. İsrail oğulan hükümdarı Tâlût'un (Seul), Hititlere ve
Filistinlilere defalarca yenilmelerinin nedeni, karşıh-rmdakilerin savaşlarda
demiri kullanmasıydı. M.Ö. 1020'de Tâlût (1004965) Al*lah'ın eınri İle İsrail
oğullarının hükümdarı olduğunda Sâdece tüm Filistin'i ve İi-dün'ü değil,
Suriye'nin bir bölümünü de İsrail krallığım kattı. İşte o zaman Hititle-rin ve
Filistinlilerin bu kadar gizledikleri zırh (ve kılıç) yapımı sırrı açığa çıktı
ve demirden günlük ucuz eşyalar bile yapılmaya başladı. Filistin'in güneyinde
demir madenleri bakımından zengin bir bölge olan Edom'da yapılan yeni arkeolojik
kazı*lar, demir eritme ve şekil verme İşleminde kullanılan ocaklan ortaya
çıkarmıştır." Yine Akabe körfezinde, Elat'ın yakınlarında Hz. Süleyman (a.s)
zamanında bir iiman olan "Ezion-Geber"de yapılan kazılarda açığa çıkan bir
ocağın, bııgüıkü modern eritme fmıllannda kullanılan yöntemlere uygun bir
ştkilde inşa edildiği sanılmaktadır."Mevdudi, Tefhimırl-Kuran, 3/322-323)
[27] İbn Kesîr, el-Bidâye ve!n-Nihâye, 2/28
[28] Neml: 27/17-19
[29] İbn Kesîr, el-Bidâye ve:n-Nihâye, 2/28
[30] İbn Kesîr, el-Bidâye veVNihâye, 2/20 (ç)
Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 644-654.
[31] Hüdhüd kuşunun böyle bir özelliğe sahip olduğu ile ilgili Kur'âm Kerîm'de
ve Sünnet'te bir bilgi yoktur. Bu, tefsircüer ile tarihçilerin illeri
gelenlerinin görüşüdür. Bunu, nerden aldıklarını bilmiyoruz. Acaba bu, bir hüküm
çıkarma sonucunda mı? Yoksa Ehli kitaptan alınmış bir bilgi midir? Durum ne
olursa olsun, bir takım mahlukata, ötekilerinde bulunmayan bazı özelliklerin
bulunma*sı uzak bir şey değildir, (ç)

İLERDEDE Hz Süleymanın Mührü ve kitabesini inceleyecez ve tabiki en meşhur olayı saba melikesi belkıs


[32] Neml: 27/30-31
[33] Neml: 27/33
[34] Neml: 27/34
[35] Ustad Abdulvahhab en-Neccâr, Kasasu'l-Enbiyâ, s. 334
[36] 'Neml: 27/20-37
[37] İbn Kesîr,Tefsir, 3/367
[38] Neml: 27/38-44
Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 654-661.
[39] Sâd: 38/34
[40] İbn Kesîr, Tefsir, 4/37-40
[41] Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 661-663.
[42] İbn Kesîr, Teftir, 3/538
[43] Sebe 34/14
[44] Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahse

[DAYI]

selamünaleyküm tarık kardeşim ALLAH razı olsun verdiğniz bilgiler gerçekten çok kıymetlive değerli araştımaların için teşekkür ediyorum rabbim emeklerini zayi etmesin inşallah saygılar DAYI