Osmanli, dünyaya bu haritalardan bakti

[~*İNB_37*~]

OSMANLI, DÜNYAYA BU HARİTALARDAN BAKTI


Osmanlı Devleti'nin altı asırlık dünya hakimiyetinin altında yatan sebeplerden biri de Fatih devrinden itibaren belirli bir sisteme oturan bilimsel çalışmalar ve bilime verilen önemdi kuşkusuz.



Dünya milletlerine öncülük eden bu gelişmeler çoğu zaman gölgede bırakılsa da Dolmabahçe Sanat Galerisi'nde önceki gün açılan "Piri Reis'ten Katip Çelebi'ye Osmanlı'nın Dünyaya Bakışı" adlı harita sergisi, bu konuda yönlerini şaşıranları epey aydınlatacak bir çalışma. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi tarafından Katip Çelebi'nin 400. doğum yıldönümü kutlamaları kapsamında hazırlanan sergi, UNESCO tarafından 2009'un Katip Çelebi yılı ilan edilmesi vesilesiyle derli toplu bir halde görücüye çıktı. Sergide, Piri Reis, Katip Çelebi, Mürsiyeli İbrahim, Gelibolulu Mustafa Ali, Ebubekir Behram Dimaşki, Ali Macar Reis, Suud El Niksari ve adı sanı bilinmeyen daha nice Müslüman coğrafyacının yanı sıra Osmanlı'dan önceki dönemlere ait elliyi aşkın harita ve çizim yer alıyor. Sergiye Muhtar Kantarcıoğlu'nun koleksiyonundan alınan Batı'da yayımlanmış haritalar da Osmanlı ile Batı arasındaki coğrafya anlayışını ele veriyor. Kitap aralarından çıkan bu eserler, dijital resimleme tekniğiyle birebir kopya olarak sergileniyor. Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Deniz Ülke Arıboğan, sergi açılışındaki konuşmasında "Tarihte Müslümanların bilime yaptığı katkıları bu tür sergilerle anlatmaya çalışıyoruz. Amacımız üstü toz bulutuyla örtülmüş birtakım hakikatleri gün ışığına çıkarmak.'' dedi.



Katip Çelebi'nin Cihannüma'daki Sabit Yıldızlar Feleği, Piri Reis'in Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki dünya haritası, Halife el-Me'mun'un emriyle 9. yüzyılda yapılan dünya haritası, Kaşgarlı Mahmud'un Türk dünyası odaklı dünya haritası gibi eserlerin kopyaları Topkapı Sarayı, Millet Kütüphanesi, Türk İslam Eserleri Müzesi ve Süleymaniye Kütüphanesi'nden derlenmiş. Sergiyi gezerken tarihçi Franz Babinger'in Katip Çelebi için söylediği "Bilgisi akla gelebilecek bütün sahalara yayılmış olan en büyük Osmanlı tarihçisi" sözüne hak veriyorsunuz. Dünyanın dört bir yanından bilim adamlarının katılımıyla hazırlanan ve sergi alanında gösterilen belgesel bu haklılığı katmerleştiriyor. Kim bilir kütüphanelerimizin tozlu raflarında el sürülmeden bekleyen daha nice yazmalar, kitaplar bekliyor. Bir yol tutturup 17 Haziran'a kadar sergiye uğrayın, haritalar size bir medeniyetin nereden gelip nereye gittiğini açıkça işaret edecektir

Zaman, Haber: Musa İğrek, 10.06.2009