(43)ağaç ve bitki sembol anlamları;

[behçet]

(43)AĞAÇ VE BİTKİ SEMBOL ANLAMLARI;

(1)milattan öncesi insanların inanışlarına bakarsak hemen herşeye tapmışlar. herşeyin bir t***ını çıkararak onlara inanmışlar. kültürlerinide bunların üzerine kurmuşlar. romalıların hristiyanlığa geçmesi dönemine kadar bu kültürlere arada az bir değişkenlikte olsa geliştirerek veya eksilterek devam etmişlerdir.
ağaçlarda bu konuda önemli bir yere sahiptir. şuanki zamanda bile mitolojiden kalma isimler yada hikayelerle ağaçları tanımlıyoruz.

kayalarda işaret olarak ağaç yada bitki türlerini sıklıkla görüyoruz. lahit,kaya mezar, ve benzeri mezar yapıları yada kilise gibi yapılarda da ağaç-bitki motiflerini görüyoruz.
bu bitki yada ağaçların boş yerleri süslemede kullanıldığı gibi her birinin ayrı ayrı anlamları olduğunuda bilmeliyiz. bu konu altında mitolojiye pek değinmeden yakın dönem anlamlarını anlatmaya çalışıcam.
ermeni ve benzer yabancıların yurdumuzdan atılması döneminden kalma ağaçlar definecilikte önemli yere sahiptir. eğer karşımıza ağaçla ilgili bir sır çıkarsa arazide o ağacı aradığımızda karşımıza çıkan ağaçların muhakkak yaşınıda bir şekilde öğrenmeliyiz.
o dönemlerden sonra dikilen, yetişen (eski kökler harici) ağaçların bizlere faydası vardır
ağaçların nişane olabilceğini unutmamalıyız. haritada,belgede yada emaneti gömenlerin, bunu bilenlerin sözlerindede geçebilir ağaçlar. bir Türk ün yada ermeninin köyünüze gelip şurda şöle bi ağaç olcaktı yerini biliyonmu sorusuna çoğumuz şahit olmuşuzdur. bu muabbetin devamı kesinlikle define ile devam edecektir.
daha fazla uzatmadan ağaç ve bitkilerin anlamlarına geçeyim. konunun çok uzun olmasını ve kafa karıştırmasını istemediğimden özetli anlatım yapmaya çalşayım. ayrıca bazı ağaçlarıda bu nedenle eklemedim.

(2)akasya= ölümsüzlük sembolü,

(3)elma= günahı sembol eder.

(4)titrek kavak= .isa As nın haçı için seçilmiştir. ağaç bunu farkedince titremeye başladı, .Hz isa as benzeyen havarisi Yahuda İskaryot çarmığa'da şehit olurken ölüm gerçekleşince tüm ağaçlar onun onuruna eğilmişti ama kavak eğilmemişti bu sebebten o, gurur ve kibiri yüzünden sonsuza kadar titremeyle lanetlendi.

(5)muz ağacı= sürekli aynı kökten kendini yenilediği için yaşamın bir simgesi olmuştur.

(6)saz= .kilise sembolüdür. .israillerde kurtuluşun simgesidir.

(7)karanfil= kırmızı ise saf sevgiyi pembe ise evliliği simgeler.

(8)sedir ağacı= uzun ömürü, refahı, metaneti, güzelliği ve ihtişamı için Hz isa as ya benzetilir.Sedir, çamgiller familyasından Cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. Ortalama ömürleri 1000 yıl kadardır, 40 metre boya ve 2 metre çapa kadar büyüyebilirler.

(9)kiraz= bir kişinin tatlı karakterini simgeler. isanın elinde görünüyorsa mübarek olmanın sevincini simgeler.

(10)kestane= iffeti simgeler

(11)haseki küpesi= kutsal ruhu simgeler. narin beyaz yaprakları beyaz bir güvercin ile karşılaştırılmıştır. bu bitki yediyle alakalı bir motifde tasvir eidilirse
Hz isa as ya belirtilen 7 kutsal ruhun
hediyelerini simgeler.

(12)Siklamen veya tavşan kulağı, Primulaceae familyasından Cyclamen cinsini oluşturan yaşam alanı orman açıklıkları ve kayalık alanlar olan çok yıllık yumrulu bir bitki türlerini ortak adı.Tavşankulağı, buhuru hz meryem, Mormilik şeklinde de adlandırılır. Boyu 5–20 cm civarındadır ve Şubat - Nisan aylarında çiçek açar.= Hz meryem ve onun kanayan kalbini sembol eder.

(13)Karahindiba= acı bir bitki olduğundan çarmığanın acısını sembol eder. Hz meryem ana ve yanında çocuk olan figürlerde görünebilir.

(14)kızılcık= aslında meşe gibi büyük ve güçlüydü. bu nedenle Hz isa as nın çarprazı için seçilmişti. Hz isa as havarisi çarmığtan asılı gene yatarken büyük ölçüde üzüldü ve meşe gibi olan gücünü bırakıp ince ve bükülmüş oldu. .yaprakları haç şeklinde büyümümek ister...

(15)kara ağaç= güçlü ve görkemli bir ağaçtır. hristiyan gücünü ve hakimiyetini, Allah'n sözünü sembolize eder.

(16)yeşil çam ağacı= ebedi hayatın sembolüdür. son suz sevgisinin simgesi ve noel sembolüdür.

(17)eğrelti= yanlızlık, tevazu ve samimiyetin simgesidir. güzelliği ve simetrileri sebebiyle ortaçağ sanatı ve mimarisinde popüler olmuştur.

(18)incir ağacı= günahın sembolüdür. ( Hz adem as ve Hz havva annemiz temsil eder)

(19)köknar= sabır ve cennetin sembolüdür.

(20)zambak= 3 lemeyi simgeler (trinity)
kabak= dirilişi sembol eder. Allah'ın izniyle kavurucu güneşte kabağın gölgesinde büyüyen yunus un hikayesidir. dirilişi simgelediğinden sık sık mezar motiflerinde yer almıştır. bir elmanın yanında resmedilmiş olabilir. elma günahı ve ölümü kabakta dirilişi temsil eder. .kabak haç ı simgeler. su kabı olarak birçok önemli ilahi resimlerde görünür.

(21)üzüm= isanın sofrası, şarabı simgeler. şarap çarmığtan dökülen kanı simgeler. tahıl kulakları ekmeği ( vücut ) simgeler. erken hristiyanlıkta süslemerde,mezarlarda kullanımı popülerdi.

(22)çobanpüskülü= dikenli yaprakları nedeniyle isanın dikenli taçını simgeler.

(23)sümbül= cennet arzusu ve barışı sembol eder. bir pagan efsanesinde; hyancinthus adında bir genç adam yanlışlıkla apollon tarafından öldürülür. adamın dökülen kanından sümbül bitkisi çıkmıştır.

(24)iris=Hz meryemi simgeler. Hz meryem resimlerinde sıklıkla zambak yerine kullanılmıştır. mavi renk ise kraliçesi mary i beyaz ise Hz meryem simgeler.
saflığını temsil simgeler.

(25)sarmaşık= yeşil bir ağaç olduğu için ebedi hayatı simgeler. erken hristiyanlıkta figürlerde popülerdi.

(26)defne= zeferi simgeler. romalılarda kazanan sporculara ödül olarak takılırdı.

(27)limon= evlilikte sadakat sembolüdür.Hz meryem annamızı sembolüdür.

(28)hardal= büyümenin ve kilisenin sembolü.

(29)mersin ağacı= sevgi ve sevinci simgeler. greek-roma gibi paganlarda inanılan bir ağaçtır. afrodit için kutsaldır. sık sık yunan ve roma evlilik törenlerinde kullanılmıştır. yahudilerde sevinç sembolüdür. yeni ahid in mesajı olarak simgelenir.kırmızı at üzerinde bir adam (Hz isa as temsilen) veya mersin ağaçları içersinde ayakta görülen adam (Hz zekeriya as temsilen) çizilir.

(30)nergis= müjde sahnelerinde tasvir edilir. hristiyanlıkta pagan inanışının geri dönüşümüdür. putperestlikte bencillik,kendini sevme, soğukluk ve ilgisizliğin sembolüdür. yunan efsanesinde kendine aşık olan bir adam (narcissus) gölde kendi yansımasını kucaklamak isterken göle düşüp boğulmuştur. ölümünden sonra vücudu nergis çiçeği olmuştur..

(31)meşe=Hz isa as simgelemektedir. antik yunan ve romalılarda putperest tapınım,ibadet ve saygı görmüştür. .Hz meryem ana sembolüdür. sabır ve sadakata karşı dayanıklılığın sembolüdür.
Meşe palamudun diğer ismi Çingene palamud.
Ayrıca meşe palamudu ve yaprakları, onlara zarar verebilecek mantarları ve böcekleri önleyen tanik asitle kaplı. Meşe ağaçları 1000*yıl*boyunca ayakta kalabilir. Ancak 700 yaşına geldiklerinde yaşlı sayılırlar. O yaşa kadar meşe ağaçları büyümeye devam eder ve tohumlarını çoğaltmak için meşe palamudu üretir.

(32)zeytin= ağacı ve meyvesi barışın sembolüdür. gagasında bir zeytin yaprağıyla gemiye dönen güvercin hikayesi (Hz nuh as) .. 1. yüzyıla kadar uzanan hristiyan mezarlık alanlarıdır. cebrail as bazı resimlerde Hz meryem ana için bir zeytin dalı taşıdığı görülür.

(33)hurma= roma döneminde zaferin sembolü oldu.Hz isa as kuduse girdiğinde onun takipçileri hurma dallarını sallıyorlardı. Allah inancında şehitlerin ve Hz isa as elinde hurma dalı-yaprağı tutmasıyla zafer sembolü oldu. erken kiliselerde hayat ağacı ile birbirlerinin yerine kullanılmıştır.
(Not; t***rı diye bir şey yoktur onun yerine Allah yazdım)

(34)armut=HZ isa as sevgisinin sembolüdür.

(35)çınar ağacı= hristiyan yardım kuruluşunu simgeler.

(36)erik= sadakat ve bağımlılık sembolüdür. üzüm gibi sık sık figürlerde kullanılmıştır.

(37)nar= kilise sembolüdür. tohumları imanlıları simgeler. tatlı kırmızı suyu şehitlerin kanını temsil eder. hristiyanlıkta daha az öneme sahip bereket sembolüdür.

(38)haşhaş= uyku ve ölüm sembolüdür.kan kırmızı renk olduğundan çarmığta ölen Hz isa as havarisını (Yahuda İskaryot) sembol eder.

(39)kamış= resimlerde vaftizci Hz Yahya as elinde tuttuğu kamış olduğu görünür. Hz isa as atılan dayakta ve kafasındaki dikenli taçda kamış kullanılmıştır. bu sebebten aşağılama sembolüdür.

(40)yonca= trinity , 3 lemeyi verir.

(41)çilek= 3 lemeyi verir. 5 kat yaprağı olduğundan Hz isa as 5 yarasını temsil eder. kırmızı renk olduğundan Hz isa as yerine havarisının
**Yahuda İskaryot *Çarmıha Gerildi.
dökülen kanını simgeler.yere yakın olduğundan tevazuyu simgeler. kutsal ruhun meyvelerini sembol eder. şehitlik sembolüdür.

(42)asma= Hz isa as temsil eder ve 1. yüzyıldan kalma bir semboldür. insan arasındaki ilişkiyi gösterir. korunan kiliseyi temsil eder. havarilerin kalkanlarında oyulan sembollerdir. sık sık figürlerde işlenmiştir.

(43)söğüt= kesilmiş budanmış olsada büyümeye devam eder. isanın incildeki mesajlarını simgeler...

(44)selvi= selvi ağacı kesildiği zaman kökleri geri uzamaz. bu gözleme dayanarak yunanlılarda ölüm ve yeraltını simgeler.
ilk hristiyanlıkta mezarlar için kullanılmıştır.
Servi ağacı neyi temsil eder?.
“Servi Ağacı”, geleneğimizde ve toplumsal inanç değerlerimizde*insan hayatının doğumdan ölüme kadar var olma çabalarını ve vahdetin yani bir olmanın da sembolüdür. Mevsimlerin zorlu şartlarına rağmen yeşilliğini hiç kaybetmeyerek güçlü kalabilmesi ve dayanıklılığı ile serviler, hayatı tasvir etmektedir.

Geniş bahçelerde yeşil sınır duvarı olarak mükemmel netice verir. Tek ağaç olarak yetiştirilebilir. Dalları en alt gövdeden itibaren gelişir ve fidan yaşlansa bile formunu kaybetmez.

Bu üstün özellikleri melez Servi’yi kısa zamanda popüler hale getirdi. Bu tür farklı iklim ve toprak şartlarına kolayca uyum sağlar. Bununla beraber nemli ve derin topraklarda daha iyi yetişir.

Hafif gölgeden rahatsız olmaz. Rüzgara dayanaklıdır. Düzenli sulama hızlı büyümesinin sağlar. Budamaya son derece dayanaklıdır. Çitler İlkbahar ve Sonbahar’da olmak üzere en az iki kere budanmak ister.

KULLANIM ALANI

************Servi eşsiz zerafeti ile cami mimarisinde, edebiyatımızda ilham kaynağı olmuş, şiirler yazılmış, filmler çekilmiş ( Selvi Boylum Al Yazmalım gibi ),resim ve çinilerde sıkça tasvir edilmiştir.

Serviler güzel görünümlerinin yanı sıra hoş kokulu odunlarından da yararlanılan değerli ağaçlardır. Açık kahverengi, hafif**ve dayanıklı odunları en çok mobilyacılıkta ve inşaatçılıkta kullanılır.

Taze Servi ağacı yaprağından ver kozalaklarından elde edilen aromatik yağ hafifi sarı renktedir.

Sagılar ve sevgiler.